Her şey bu dört unsurun belirli oranlardaki karışımıdır. Bu unsurlar bedende oldukça önemli fonksiyonları olan dört sıvı (hılt) oluşturmuşlardır. Hıltlar insan bedeninde olan ve yaşamsal özelliğe sahip ana unsurlardır.

İnsan bedeninde bulunan bu “Dört Temel Hılt” (Ahlat, humor, sıvık , cevher, sıvı neden, faktör sıvı vb.) ; Kan, Balgam, Safra ve Sevda’ dır.

Bu dört sıvı da kanın içerisinde bulunmaktadır. Osmanlı Tıbbı bu dört faktör sıvı üzerine kurulmuştur. Sağlık bu faktör sıvıların dengeli hali, hastalıklar ise bu dengenin bozulmasıdır.
Osmanlı Tıbbında bu dört hıltın oluşumu şu şekilde açıklanır; Besin maddesi ağızda çiğnendiğinde ısı ve tükürükle pişip sindirilir, buna birinci hazım adı verilir.

Besinler ağızdan mideye gider ve sıcaklık ve maddelerle bir sindirim de orada olmaktadır; burada besin maddeleri arpa suyuna benzer bir hal almıştır. Buna ikinci hazım ya da keylus adı verilir.

Buradan hazım olunanların bir kısmı bağırsaklara gidip en safi orada emilir, fazlası bağırsaklardan def edilir. Bir kısmı da oradan karaciğere gider, karaciğerdeki üçüncü sindirimdir.

Bütün bu sindirilenler karaciğerde pişer, kanda köpük yapan safra, kanda tortu yapan sevda (kara safra) olmaktadır.

Kandaki pişmemiş kısım balgam, tamimiyle pişmiş olanı ise kan olmaktadır. Kanın merkezi kalp ve karaciğer; Balgam’m merkezi beyin; Saffa’mın merkezi karaciğer; Sevda’nın merkezi ise dalak ve midedir.

Dört hılt; kan, safra, sevda ve balgam’dır. Kan; bugünkü tanımladığımız bedenin en Önemli beslenme unsurudur. Eski Tıpta da aynı biçimde tanınır. Safra; karaciğer tarafından yapılıp öd kesesinde toplanan sıvı maddedir, Sevda; dalakta yapılan ve kana dökülen sıvı maddedir.

Balgam ise; beyinde yapılan beyaz sıvıdır. Bu dört sıvı yiyeceklerin midede hazmedilmesi sonucunda ortaya çıkar; damarlara dökülerek kanla birlikte vücudun her yerine yayılırlar.

Kan; tabiatı sıcak ve nemlidir, iyi kanın rengi kırmızı ve kokusu olmayandır. Genellikle et, rafadan yumurta ve iyi gıdalardan oluşur. Fazlalığında ağızda acılık, uyku, gerinmek, esnemek, kan alınacak yerlerin kaşınması, bedenin ağırlaşması, deride sivilce, burun kanaması ve ciltte kızarma belirtileri meydana gelir.

Safra; tabiatı sıcak ve kurudur, sarı renklidir, tatlı ve yağlı yiyecekler yendiğinde oluşur. Fazlalığında ağızda acı tat, susama, yüz sararması, iştahsızlık ve uykusuzluk belirir.

Sevda; tabiatı soğuk ve kurudur, siyah renklidir, tuzlu, ağır ve lezzeti keskin gıdalar (tuzlu peynir, kuru balık, sarımsak gibi) yendiğinde oluşur. Fazlalığında iştahsızlık, zayıflama karamsarlık ve korkulu rüya şikayetleri görülmektedir.

Balgam; tabiatı soğuk ve nemlidir, beyaz renklidir, nemli ve taze gıdalar (balık, yoğurt, ham meyveler gibi) yendiğinde oluşur. Fazlalığında hazımsızlık, bedenin ağırlaşması, uyku ve vücudun soğuması belirtileri meydana gelir.

Bu kıstaslar bedende dengede olduğu zaman o insan sağlıklıdır. Herhangi birinin fazlalığı yada eksikliği o bedende dengenin bozulmasının getirdiği hastalıkları oluşturur.

Genelde ilkbaharda kan, yazın saf­ra, sonbaharda kara safra, kışın balgam artar.