Sağlıklı yaşamak için su oldukça önemli ve olmazsa olmaz bir madde­dir. Bu konuya çok önem verilir ve belli şartlara uyulması istenir. Su­yun tabiatı soğuk ve yaş yani nemlidir ve özelliği de ıslaklık vermek­tir.

Suda sıcaklık ve kuruluk özelliği yoktur şayet böyle hissedilirse bu­nun nedeni, bu gibi özelliklere sahip madenlerden birine temas etme­si ya da bir diğer maddenin karışmasmdandır.

Herhangi bir madde (nesne) karışmamış halis soğuk suyun soğuk ve nemli özelliği, ateşe yakınlığı ya da sıcak hava tesiriyle sıcaklık özelliği kazanır. Yine hava soğukluğu nedeniyle soğukluk özelliği de kazanır. Fakat bunlar geçi­ci niteliklerdir.

Osmanlı doktorlarına göre suyun gıda değeri yoktur. Yiyeceklerin hepsinin gıda değeri olup çoğu besleyicidir. Su ise vücudun ihtiyacı olan esas maddelerdendir. Su içmek; susuzluğu giderir; vücudun ısısı­nı düzenler ve gıdayı eritip sindirerek damarlara gönderilmesini sağ­lar. Ayrıca su vücuttaki fazlalıkların ter, idrar ve dışkı yoluyla atılma­sını da sağlar.

İyi Su

İçilecek su oldukça önemlidir ve içilen suyun iyi su olması gerekir. Tadı lezzetli, görünüşü berrak olan akar ırmak suyu iyi suyun tarifidir. Su içildiğinde tatlı lezzet vermeli, saf olmalı, midede çabuk sindirilen, hafif olup ve çabuk ısınıp soğuyan özelliklere sahip olması gerekir. Az içil­diği halde susuzluğu gideren, içildiğinde ağzı tatlanmış gibi yapan su iyi sudur.

Akar Irmak Suyu

iyi suyun başında akarsu gelir. Akar ırmak suyu tercih edilen su­dur ama bazı özelliklere sahip olması gerekir. Öncelikle temiz toprak ya da taş üzerinden akmak üstü açık olması gerekir. Böyle olunca kokularla kir­lenmemiş olur.

Akarsuya otlar, yapraklar karışmamalı, zararlı ağaçla­rın köklerine uğramamalıdır. Akarsu derin olmamalı, güneş ışıkları dibine kadar işlemeli ve suyu ılıtmalıdır. Bu sular sıcak günlerde az az akan sulardan toplanmış olması gerekir.

Akarsuyun aktığı yön de önemli­dir. Güneşin doğduğu yöne yani doğuya doğru veya kuzeye doğru akmalıdır. Dağdan ovaya akarsa daha iyi olur. Uzak mesafeden gelirse ve bazı zamanlar yüksek kayalardan dökülerek gelirse daha da iyidir.

Yağmur Suyu

Akar ırmak suyundan sonra gelen iyi su yağmur suyudur. İçilecek suların başında gelen yağmur suyunun nemlilik bakımından diğer su­lardan daha iyi olduğu bildirilir.

Özellikle kış yağmuru, yaz yağmu­rundan daha iyi ve kalitelidir. Kış yağmuru suyunun içinde zararlı bu­harlar ve tozlar daha az olur. Çünkü; kışın güneşin tesiri az olduğun­dan buharlaşan zararlı maddeler az olur ve tozlar havaya karışmaz.

---

-------- Sponsorlu --------

---

Yaz yağmuru kış yağmurunun tersidir ve içinde istenmeyen maddeler olabilir. Yaz yağmuru iyidir; yalnız, çabuk bozulur, nedeni de hafif oh masmdandır, zira hafif nesneler çabuk etkilenip tesir altında kalır. Kaynatılırsa daha dayanıklı olup geç bozulur. Bahar yağmuru ise yaz ve kış yağmurunun nitelikleri açısından orta yerdedir.

Pınar Suyu

İyi sular olarak kabul edilen akarsu ve yağmur suyundan sonraki sırada pınar suyu gelir. Ancak pınar suları ağır sulardandır ve çok ter­cih edilmezler. Osmanlı doktorları bu durumu şu şekilde açıklarlar; “Pınar suyu galizdir akan sudan, çıktığı yerde iken ırak gittikçe latif olur. Galizliği buhardan olur ya toprakdan olur”.

Pınardan kaynayan su, çıktığı yer­de iyi niteliklere sahip değildir. Çünkü içinde kaynadığı topraktan al­dığı maddeler ve gazlar vardır. Bu nedenden pınar suyu çıktığı yerden uzaklara akarsa ya da devamlı akar çeşmede olursa kalitesi artar.

Böy­le olmazsa pınar suyunu büyük bir kaba koyarak bekletmek gerekir. Bir zaman sonra bu suyun üstünü dökerek ortası diğer bir kaba ko­yulmalı ve dibinde kalan su da dökülmelidir. Artık ortada kalan pı­nar suyu içilebilir.

Kuyu Suyu

Kuyu suyu tercih edilmeyen ve zararlı bulunan sulardandır. Kuyu sularının tercih edilmeyen sular olmasının nedeni de kolaydır; sızıntı sulardır ve geldiği yerdeki topraklar bilinmiyordur. Birçok zararlı su karışmış olabilir.

Bu nedenle kuyu suyu içerken çok dikkat edilmeli ve hatta mümkünse tercih edilmemelidir. Kuyu suyu yeraltından fışkı­ran pınar suyuna nispetle daha yaramayan sulardandır. Kuyu suyu ile pınar suyunu toplayıp içmek doğru değildir.

Akmayan Durgun Sular

Akmayan, durgun su sağlıksız sulardandır, asla içilmemeli­dir. Ağaçlık ve sazlıklar arasındaki durgun su içildiği takdirde, dala­ğı şişirir ve tüm iç organlara zararlı olup istiska (karında su biriktiren bir hastalık) getirir. Daha çoğu zararlı özellikleri vardır. Akmayan su gerek sazlı yerlerde olsun gerek olmasın az da içilse zararlıdır.

Kuyu suları ya da akmayan yerlerdeki suları içmemek lazımdır, ancak içmek zorunda kalınırsa önce kaynatıp soğutup sonra içmek gerekir.

İyi suların donmasıyla oluşan buz ya da temiz yere düşmüş olan karı içme suyu olarak kullanmak tercih edilmez. Böyle sular sıcak havalarda suyun içine katılarak veya su kabının dışına koymak suretiyle dışarıdan suyun soğutulmasında kullanılır. Karı ve buzu su kabının dışına koyarak suyun soğutulmasında kullanılması, içine katmaktan daha iyidir.